Pascaart van Europa. Als mede een gedeelte van cust van Africa

Acquaforte e bulino, 435x530 mm, firmata in lastra nel cartiglio in basso a destra: By Theunis Iacobsz op’t water inde Lootsman.

Raro portolano di Europa e Mediterraneo. Esemplare privo del margine graduato che è stato ricostruito con un vecchio restauro. Coloritura coeva con ritocchi, ossidazioni.

Secondo stato della tavola nautica dell’Europa dei fratelli Lootsman, pubblicata da Casparus Anthonisz nel 1680, che mostra diverse innovazioni cartografiche. A nord dell’Islanda viene disegnata un’ignota massa di terra alla quale sono associate alcune iscrizioni relative ad altrettante scoperte: “t’Lant van Broer Ruys op gedaen Anno 1655”, “Baay door Gael Hamkes opgedaen An° 1654” e “’t Lant van Edam opgedaen
1655”. L’elemento decorativo che la caratteristica è il mostro marino disegnato sotto la Groenlandia.

L’opera è tratta da: Nieuwe en Groote Loots-Mans Zee-Spiegel, Inhoudende de Zee-Custen van de Noordtsche, Oosterse en Westersche Schip-vaert: Vertoonende in veele nootsakelijke Zee-kaerten, alle de Havens, Rivieren, Baeyen, Reeden, Diepten en Droogten: Seer curieus op sijn behoorlijcke Polus-hooghte geleght, en voorsien met de Opdoeningen der principaelste Landen, en op wat Cours en Verheyt Noyt voor desen sy van malkanderen gelegen soo klaerlijck Uytgegeven, en zijn. Noyt voor desen soo klaerlijck Uytgegeven, en met groote vlijt doorgaens vermeerdert en verbeetert, ten dienste van alle Zeevarende Persoonen. Als mede de gelegentheyt van de Noordelijckste Landen, als van Yslandt, de Straet Davids, Jan Mayen Eylandt, Beeren-Eylandt, Oudt Groenlandt, Spitsbergen en Nova Zembla: Met veel Zee-Kaerten, Opdoeningen en Beschrijingen voorsien. By een gebracht uyt Ondersoeckinge van veel Ervaren Stuurluyden, Lootsen, en Lief-hebberen der Navigatie. Met noch een Instructie ofte Onderwijs in de Konst der Zeevaert: Als mede Nieuwe Tafelen van der Sonne en Sterren Declinatie, en Tafelen van ‘t Verscheel des Tijdts tusschen Son en Maen, tot den Jare 1684. Met een Nieu vermeerderde Almanach totten Jare 1700. t'Amsterdam, Gedruckt by Casparus Loots-Man, Boekverkooper op 't Water, in de Loots-man, 1680. Met Previlegie voor vijftien Iaren.

Secondo stato della carta pubblicata da Jacob Anthonisz Lootsman nel 1662, stampata dal fratello Casparus Anthonisz Lootsman nel 1680. Alla morte di Jacob (1679), Casparus pubblica una propria edizione del Nieuw en groote Lootsmans Zeespiegel. Il testo rimane lo stesso delle precedenti edizioni del 1677 e del 1679, ma nella prima parte della raccolta sono inserite diverse nuove carte.

La prefazione del libro porta la firma di Hendrick Donker, Casparus Anthonisz. Lootsman e di Hendrick Goos; la nuova partnership nella pubblicazione viene documentata da un atto notarile del 29 maggio 1680, e annunciata all’interno del volume; probabilmente motivi economici indussero Casparus ad associarsi con i propri diretti rivali. La carta nautica dell’Europa, una di quelle aggiornate, viene stampata utilizzando il rame originale, debitamente emendato. A nord dell’Islanda viene disegnata un’ignota massa di terra alla quale sono associate alcune iscrizioni relative ad altrettante scoperte: t’Lant van Broer Ruys op gedaen Anno 1655, Baay door Gael Hamkes opgedaen An° 1654 e ’t Lant van Edam opgedaen 1655. Lo Spitsbergen assume una nuova forma geografica e sono aggiunti un mostro marino - a ridosso della Groenlandia - ed una piccola rosa dei venti. L’opera è inclusa nelle edizioni del Nieuwe Water-Wereldt Ofte Zee-Atlas fino al 1694.

Bibliografia: C. Koeman, Atlantes Neerlandici: Bibliography of Terrestrial, Maritime and Celestial Atlases and Pilot Books Published in the Netherlands up to 1880 Vol. IV, Amsterdam 1970, p. 241, Jac 24 (1); cfr. R. Shirley, Maps in the Atlases of the British Library, Londra, 2004, pp. 1185-1187 e 1224-1226.